Ngày 18 tháng 5 là ngày có ý nghĩa lịch sử đặc biệt quan trọng không chỉ với giới trí thức khoa học công nghệ Việt Nam mà còn đối với cơ quan Liên hiệp các Hội khoa học và Kỹ thuật Việt Nam.

Như chúng ta đều biết Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đã có nhiều đóng góp to lớn trong lịch sử xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Một sự kiện có ý nghĩa lịch sử của ngành, ngày 18/5/1963 tại Đại hội lần thứ Nhất của Hội phổ biến Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đến dự và phát biểu: "...Khoa học phải từ sản xuất mà ra và phải trở lại phục vụ sản xuất, phục vụ quần chúng, nhằm nâng cao năng suất lao động, không ngừng cải thiện đời sống của nhân dân, bảo đảm cho chủ nghĩa xã hội thắng lợi...” (1)

Lời căn dặn ngắn gọn, súc tích của chủ tịch Hồ Chí Minh trải qua 55 năm nhưng vẫn còn nguyên giá trị, thể hiện tầm nhìn chiến lược sâu rộng, tư tưởng lớn của Người đối với định hướng phát triển lâu dài của nền khoa học và công nghệ nước nhà. Khoa học và công nghệ không chỉ là lý thuyết mà còn phải gắn nghiên cứu với ứng dụng, với hoàn cảnh thực tiễn ở Việt Nam, phải không ngừng cải tiến kỹ thuật, liên kết chặt chẽ với quá trình lao động, sản xuất và phục vụ đời sống nhân dân. Khoa học và công nghệ phải gắn với lao động, sáng tạo không mệt mỏi của trí thức Việt Nam, không chỉ biểu hiện ở nghiên cứu sách vở mà trí thức còn phải biết vận dụng, đem những thành tựu khoa học và công nghệ phổ biến cho nhân dân để có hiệu quả thực hành, ứng dụng rộng rãi, mang lại lợi ích cho quốc gia, dân tộc. Câu nói cô đọng trên của Người đã chỉ rõ nguyên lý, mục tiêu và sứ mệnh cao cả của nền khoa học và công nghệ nước nhà. Lời dạy này đã trở thành kim chỉ nam cho KH&CN Việt Nam trong suốt chặng đường xây dựng và bảo vệ đất nước.

Chủ tịch Hồ Chí Minh phát biểu tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ I Hội phổ biến khoa học, kỹ thuật Việt Nam ngày 18/5/1963

Đã trải qua 55 năm, đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ Việt Nam không ngừng lớn mạnh, có mặt trong mọi ngành khoa học, mọi lĩnh vực phát triển kinh tế- xã hội trên khắp mọi miền đất nước. Học tập và lĩnh hội tư tưởng chỉ đạo của chủ tịch Hồ Chí Minh, đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ Việt Nam đã không ngừng nỗ lực nghiên cứu khoa học, tăng cường trao đổi, phổ biến kiến thức, ứng dụng, chuyển giao công nghệ phục vụ mục tiêu phát triển cộng đồng, phát triển xã hội, xây dựng nền khoa học và công nghệ Việt Nam ngày càng hiện đại và hội nhập với những nền khoa học và công nghệ tiên tiến trên thế giới.

Để nêu cao tinh thần, trách nhiệm của cộng đồng xã hội đối với sự nghiệp KH&CN nói chung, tôn vinh quá trình lao động, sáng tạo, cống hiến của đội ngũ trí thức KH&CN Việt Nam, ngày 18/6/2013, tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XIII đã thông qua Luật KH&CN và thống nhất chọn ngày 18 tháng 5 hàng năm là Ngày KH&CN Việt Nam (quy định tại Điều 7, Luật KH&CN sửa đổi được Quốc hội thông qua năm 2013 - Luật số 29/2013/QH13) (2).

Đây là ngày trọng đại đối với ngành KH&CN nước nhà, nhằm tuyên truyền rộng rãi các thành tựu KH&CN, tôn vinh đội ngũ cán bộ làm công tác nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, nâng cao nhận thức xã hội về vai trò đặc biệt quan trọng của KH&CN trong cuộc sống và trong sự phát triển của đất nước. Đồng thời qua đó khuyến khích tinh thần say mê nghiên cứu khoa học và thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo của mọi tầng lớp nhân dân, đặc biệt là học sinh, sinh viên. Từ đó giúp cho việc hình thành đội ngũ nhân lực ngành KH&CN chất lượng cao góp phần xây dựng và phát triển đất nước. Với ý nghĩa đó, ngày 18/5/2014, tại Hà Nội, Bộ KH&CN lần đầu tiên tổ chức công bố Ngày KH&CN Việt Nam.

Bộ KH&CN tổ chức Lễ công bố Ngày Khoa học Công nghệ Việt Nam

Trung tâm Thông tin

Trích dẫn:

(1) Hồ Chí Minh, toàn tp, tập 11, Nxb. Chính trị Quốc gia, Hà Nội, năm 1996, tr.77 -78

(2) Luật Khoa học và công nghệ (sửa đổi) năm 2013, ban hành ngày 18 tháng 6 năm 2013