Page 299 - Khoa Sư Phạm | Kỷ yếu hoạt động khoa học Khoa Sư phạm 2016 - 2020

TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Từ ngữ chỉ động vật trong sử thi ê-đê

TS. Nguyễn Thị Quỳnh Thơ

1. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
1.1. Mục đích nghiên cứu
Luận án đặt mục đích tìm hiểu, chỉ ra đặc điểm của các từ ngữ chỉ động vật trong sử
thi Ê-đê trên các phương diện: đặc điểm định danh, đặc điểm ngữ nghĩa. Qua đó giải

thích, làm rõ đặc trưng tư duy của người Ê-đê trên hai phương diện thế giới quan và nhân
sinh quan.
1.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
(i) Hệ thống hóa những vấn đề lý luận có liên quan đến đề tài như các nghiên cứu về
nghĩa của từ, lí thuyết định danh, mối quan hệ giữa ngôn ngữ và văn hoá.
(ii) Khảo sát, thống kê, xác lập và phân tích hệ thống từ ngữ định danh động vật trong
sử thi Ê-đê. Chúng tôi cũng thống kê, xác lập và lý giải tần số xuất hiện của các nhóm từ
ngữ định danh động vật. Cơ sở lý giải này được tiến hành trên góc độ văn hoá, mối quan hệ

giữa ngôn ngữ và văn hoá.
- Từ (i) và (ii), chúng tôi chỉ ra và lí giải đặc điểm ngữ nghĩa của từ ngữ, nghĩa của từ
trong hệ thống và trong hoạt động giao tiếp.
2. Đối tƣợng, phạm vi và ngữ liệu khảo sát, nghiên cứu
2.1. Đối tƣợng nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Hệ thống từ ngữ chỉ động vật trong sử thi Ê-đê

2.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi nghiên cứu: Luận án chỉ giới hạn nghiên cứu các từ ngữ chỉ động vật (các
danh từ và danh ngữ) thuộc trường từ vựng động vật trong sử thi Ê-đê, chỉ về mặt định
danh ngữ nghĩa.
- Ngữ liệu nghiên cứu: Trong khuôn khổ của luận án, chúng tôi chỉ tập trung khảo sát
trong một số bộ sử thi tiêu biểu có tần số từ ngữ định danh động vật xuất hiện tương đối
nhiều, cụ thể là các bộ sử thi sau: (Anh em Klu Kla, Dăm Băng Mlan, Sum Lum, Hbia

Mlin, Dăm Yi chặt đọt mây, Mdrong Dăm).
3. Ý nghĩa lí luận và thực tiễn
3.1. Ý nghĩa lý luận
Kết quả nghiên cứu của luận án góp phần làm sâu sắc lí thuyết về nghĩa của từ, lí
thuyết định danh, xác nhận thêm giá trị của lý thuyết về mối quan hệ giữa ngôn ngữ - văn
hoá từ tư liệu của một ngôn ngữ dân tộc thiểu số là sử thi Ê-đê. Đồng thời, luận án góp

phần củng cố thêm lí thuyết về ngôn ngữ tâm lí học tộc người.