Page 232 - Khoa Sư Phạm | Kỷ yếu hoạt động khoa học Khoa Sư phạm 2016 - 2020
P. 232
227
cũng có thể là nguyên nhân góp phần dẫn tới mức độ “lắng nghe, tôn trọng ý kiến của
người khác” bị ảnh hưởng. Có đến 43,2% SV cho rằng, mình “hiếm khi” “đặt mình
vào vị trí của người khác”. Có thể thấy, khả năng xem xét quan điểm của người khác
để hiểu, cảm thông ở SV còn dừng lại ở mức độ rất thấp. Mặc dù 32,4% SV cho hay,
mình “thỉnh thoảng” biết “sử dụng phương pháp giao tiếp” và 56,3% SV “thỉnh
thoảng” biết “kiểm soát cảm xúc khi tức giận” nhưng tỉ lệ % ở các nội dung khác vẫn
chứng tỏ năng lực “làm chủ bản thân” của SV chưa cao, đặc biệt là vấn đề trân trọng
sự đa dạng sắc tộc và tôn trọng người khác. Có thể thấy, SV DTTS cố gắng “thể hiện
cảm xúc tích cực” với 28,9% SV chọn mức “thường xuyên”. Tuy nhiên, việc thể hiện
cảm xúc tích cực vẫn là chưa đủ nếu các em chưa biết cách trân trọng sự khác biệt dân
tộc, biết đặt mình vào vị trí người khác để tôn trọng và cảm thông đối với họ.
Biểu đồ 1: Phân phối điểm trung bình về năng lực làm chủ bản thân của SV DTTS
Kết quả phỏng vấn sâu cũng cho thấy những thông tin thú vị. Khi được đặt tình
huống: “Người dân tộc bạn có sử dụng con sâu từ cây muồng để nấu ăn, tuy nhiên một
người bạn cùng lớp với bạn cho biết, điều này là không hay và mất vệ sinh. Bạn đã
nhắc nhở với người đó rằng đây là văn hóa của từng dân tộc nhưng hôm nay, trong
buổi sinh hoạt của nhóm, người bạn ấy lại lấy câu chuyện này ra làm trò đùa để trêu
chọc bạn. Bạn sẽ làm gì?” SV Y.K cho rằng: “Mình sẽ đấm vào mặt để cảnh cáo
người đó”, SV H.N.Ê “Im lặng và bỏ đi chỗ khác để tỏ thái độ”, SV L.A.N “Quát cho
đứa đó một trận cho nó chừa thói châm chọc người khác”, H.G.M cho rằng “Em sẽ gọi
các bạn cùng dân tộc đến và cho nó một bài học”. Phương án mà V.T.K.L đưa ra là
“Em sẽ nấu món đó thật ngon và đứng trước mặt nó ăn cho nó thèm”. Những câu trả
lời trên giúp chúng ta thấy được khả năng kiềm chế khi tức giận của SV còn hạn chế,
gây ảnh hưởng lớn, trực tiếp tới năng lực làm chủ bản thân.
4.2. Kết quả so sánh năng lực làm chủ bản thân theo các biến phạm trù
Qua khảo sát, kết quả cho thấy NLCXXH của SV DTTS trường ĐHTN biểu
hiện không đều qua 5 mặt. Để thấy được sự khác biệt giữa chúng, tác giả tiến hành xử
