Page 238 - Khoa Sư Phạm | Kỷ yếu hoạt động khoa học Khoa Sư phạm 2016 - 2020
P. 238
233
Phương pháp này đòi hỏi học sinh phát huy cao độ tính tự học từ khâu lựa chọn dự án,
lập kế hoạch, thực hiện dự án cho đến khi kết thúc dự án. Nghiên cứu về dạy học dự án,
các tác giả đã làm rõ các đặc trưng của dạy học dự án, các bước của quy trình dạy học,
vai trò của dạy học dự án với việc phát triển năng lực học sinh, phương pháp kiểm tra,
đánh giá kết quả học, vai trò của các phương tiện hỗ trợ (công nghệ thông tin, cơ sở vật
chất), vai trò của các lực lượng tham gia như giáo viên, phụ huynh, chuyên gia và các lực
lượng xã hội khác… Ngoài ra, để thực hiện dạy học dự án hiệu quả cần phải phối hợp
với các phương pháp dạy học và kĩ thuật dạy học khác nhằm hỗ trợ thực hiện các nhiệm
vụ của dự án. Bài viết này, chúng tôi giới thiệu các kĩ thuật dạy học tiêu biểu được sử
dụng trong dạy học sự án để gợi ý và tháo gỡ những khó khăn của giáo viên trong khi
thực hiện dự án đồng thời phát huy tính tích cực học tập của học sinh.
2. Nội dung nghiên cứu
2.1. Lí luận về dạy học dự án
Thuật ngữ “dự án”, tiếng Anh là “Project”, có nguồn gốc từ tiếng La tinh và ngày nay
được hiểu theo nghĩa là một đề án, dự thảo hay kế hoạch cần thực hiện để đạt mục đích
đặt ra. Khái niệm dự án được sử dụng trong sản xuất, kinh doanh, NCKH cũng như trong
quản lý xã hội và được sử dụng trong lĩnh vực giáo dục – đào tạo như một phương pháp
hay hình thức dạy học [2, tr.128]. Dạy học dự án là một phương pháp dạy học, trong đó
học sinh dưới sự giúp đỡ của giáo viên tự lực giải quyết một nhiệm vụ học tập phức tạp,
có sự kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, tạo ra các sản phẩm có thể giới thiệu. Nhiệm
vụ này được người học thực hiện với tính tự lực cao trong toàn bộ quá trình học tập. Làm
việc nhóm là hình thức làm việc cơ bản của dạy học dự án [4, tr.22]. Theo Nguyễn Văn
Cường, Bernd Meier [2, tr. 131], Nguyễn Thị Diệu Thảo [6, tr.39] thì dự án có một số
đặc điểm đặc trưng: định hướng hứng thú người học; tính tự lực cao của người học; cộng
tác làm việc; gắn liền với hoàn cảnh và có ý nghĩa thực tiễn; định hướng hành động; tính
phức hợp; định hướng sản phẩm.
Tác giả Nguyễn Lăng Bình [1, tr.99] xây dựng quy trình dạy học dự án gồm các
bước sau:
Quy Nội dung Vấn đề cần giải quyết Các kĩ thuật cần
trình sử dụng
Lựa - Xây dựng ý tưởng, - Chọn được dự án xuất phát
chọn dự - Lựa chọn chủ đề, tiểu từ nội dung bài học, thực tiễn
án chủ đề xã hội và hứng thú của học - Kĩ thuật động não
- Lập kế hoạch các sinh,… - Kĩ thuật đặt câu
nhiệm vụ học tập - Lập được kế hoạch bao gồm hỏi
tất cả các nhiệm vụ để thực - Kĩ thuật sơ đồ tư
hiện dự án duy
Thực - Thu thập thông tin Giải quyết vấn đề: chọn lựa - Kĩ thuật 5W1H
hiện dự - Thực hiện điều tra thông tin, hoàn thành những - Kĩ thuật các mảnh
án - Thảo luận với các thành “mảnh ghép” của sản phẩm ghép
viên khác dự án - Kĩ thuật tranh biện